|
|
Listopadno
drvo ili žbun, visoko do 15-20 m, debelo do 2 m, dostiže starost od 500
godina. Kora debela, duboko izbrazdana uzdužnim i poprečnim pukotinama,
sivopepeljasta. Jednogodišnje grančice sa gustim sivkastim maljama od
sitnih dlačica, docnije ponekad više ili manje ogole. Pupoljci
sivosmeđi, maljavi, dosta sitni, 3 do 6 mm dugi, jajasti, na vrhu tupi
ili ušiljeni. Zalisci široko linearni do kratko končasti, najčešće rano
otpadaju. Listovi na mekim, polucilindričnim, ponekad odozgo slabo
užlebljenim peteljkama, dugim 4 do 15 (22) mm,
±
dlakavim, docnije delimično ogolelim; liska debela i čvrsta, objajasta,
na vrhu zaokrugljena ili sužena, ponekad ušiljena, na osnovi malo
srcasta do
±
klinasta, duga 4 do 10 (13) cm, široka 3 do 6 (8) cm, obodom grubo
nazubljena, nepravilno usečena ili
±
pravilno perasto deljena, sa 3 do 7 režnjeva na svakoj strani, među
sobom
±
razdvojena plitkim ili dubokim urezima, na vrhu zaobljena do ušiljena,
ivicom ponekad sitnije ili krupnije valovita; lice liske u početku
dlakavo, a zatim obično golo, naličje sa gustim maljama, sivozeleno,
ponekad
±
ogolelo, ali uvek sa dlakama duž
nerava i duž oboda;
bočnih nerava ima 5 do 8 pari, najčešće sa vrlo razvijenom interkalarnom
nervaturom.
Muški cvetovi u resama
na vretenu dugačkom do 6 cm, gusto dlakavom od mrkih vunastih dlaka;
perigon podeljen na 5 do 8 delova, takođe gusto dlakavih. Ženski cvetovi
pojedinačni ili u zbijenim grupicama od po 2 do 5, sedećih ili na
zajedničkoj kratkoj dršci, ponekad dugoj do 10 (-20) mm; stubića 3, od
osnove slobodnih. Plodovi dosta sitni, pojedinačni ili u grupicama,
sedeći ili na
±
kratkoj dršci; kupula dosta sitna, ponekad
±
plitka, sa tankim zidovima, 8 do 15 mm visoka i 6 do 15 mm široka;
pokrivena sitnim, crepasto raspoređenim i tesno priljubljenim ljuspama,
među sobom nesraslim, jajasto lancetastim, pljosnatim ili na leđnoj
strani malo do mnogo zadebljalim, na vrhu suženim u dug tup ili ušiljen
vrh, sa sivim ili mrkim dlakama; žir obično izduženo jajast, na vrhu
ušiljen, dugačak 8 do 20 mm, širok 6 do 12 mm; endokarp go. Cveta V,
plodonosi IX-X.
Kserotermna (naročito
termofilna) heliofitna vrsta, prilagođena suvoj i toploj
submediteranskoj i mediteranskoj klimi, zalazi takođe i nešto dublje u
kontinent, kalcifilna vrsta, ali na jugu areala takođe i na silikatnoj
podlozi, Česta takođe na suvom i plitkom skeletnom zemljištu. Raste
pojedinačno ili razređeno u područjima devastiranih hrastovih šuma,
zatim u hrastovim šikarama, kao i u svetlim hrastovim i drugim
termofilnim i suvim šumama.
Široko rasprostranjena
vrsta u Srbiji, naročito u toplijim južnim krajevima i na južnim
padinama; u Vojvodini ređa. |
|
|