|
|
Višegodišnja
biljka. Gomolji skoro loptasti, samo malo izduženi, sa snažnim, končastim
korenovima. Stabljika visoka 30-40 cm, na poprečnom preseku
okrugla, u gornjem delu izbrazdana i katkad po malo ljubičasta, inače
svetlo zelena, gola. Listovi izduženo jajasti, najniži katkad obrnuto
jajasti, užlebljeni, na vrhu tupo šiljati, plavičastozeleni,
jednobojni, sjajni, najviši ili 2 najviša izduženo lancetasti, užlebljeni,
osnovom obuhvataju stabljiku. Cvast klasolika, većinom loptasta, ređe
nešto izdužena, dugačka do 7 (12) cm, dosta zbijena, cvetovi se
najpre razvijaju na vrhu cvasti. Brakteje 4-6 puta kraće od
vretenastih, svetlo zelenih plodnika, jajaste, na vrhu šiljate, sa 1
nervom, zelenkasto ili žućkastobele, gornje na vrhu zatupaste.
Kaciga šiljata, jajasta, spolja crvenoljubičasta ili neznatno
sivkasta, na unutrašnjoj strani sa purpurnim žilicama. Listići
perigona pri osnovi povezani, izduženi do jajasto lancetasti, na vrhu
± šiljati; bočni unutrašnji uži i skoro uvek kraći od
spoljašnjih, linearni, šiljati, vrlo fino testerasto nazubljeni.
Labelum pri osnovi klinast, na vrhu duboko trorežnjevit, duži od
ostalih listića perigona, beličast do ružičastoljubičast,
pokriven ružičastim do purpurnim papilama; srednji režanj
labeluma napred ispružen, linearan, u prednjem delu ponovo deljen u 2,
na vrhu purpurnoljubičasto obojena režnjića, slična
uzano linearnim, naviše srpasto savijenim bočnim režnjevima; između
2 režnjića srednjeg režnja nalazi se jedan ± izraženi zubac.
Ostruga valjkasta, ka vrhu kupasto zadebljala, neznatno spljoštena,
naniže okrenuta, dugačka kao 1/2 do 3/4 plodnika. Ginostemijum sa
kratkim dodatkom. Antera purpurnocrvena, polen tamno zelen. Cveta u maju
mesecu.
Raste
u listopadnim šumama, po obodu šuma i između žbunja.
Oprašuje se entomofilijom; cvetovi ne proizvode nektar; oprašuju ih
bumbari sistemom prevare vezane za ishranu. Na listi je
biljaka zaštićenih kao prirodne retkosti u Srbiji.
|
|
|