|
|
Višegodišnja
biljka. Gomolji loptasto jajasti do jajasti, sa brojnim, debelim korenčićima.
Stabljika visoka 30-75 cm, kosa, u gornjem delu uočljivo uglasta,
često purpurna. Listovi široko eliptični do izduženo
jajasti, dugački do 17 cm, ši{roki do 6 cm, pri osnovi u vidu
rukavca, mlitavi, na licu sjajni, svetlo zeleni, na naličju bleđi,
mat plavičastozeleni, gornji šiljatiji, osnovom obuhvataju
stabljiku. Cvast klasolika, velika, u pošetku zbijena, kupasta, šiljata,
kasnije jajasto izdužena do valjkasta, dugačka i do 15 (25) cm.
Cvetovi veliki, prijatnog mirisa na kumarin i gorak badem. Brakteje
jajaste, na vrhu šiljate, zelenkaste, vrlo kratke, u vidu ljuspi, većinom
sa 1 nervom. Listići perigona sakupljeni u vidu kratke, šiljate,
otvorene kacige, spolja ružičaste boje, sa tamno purpurnim pegama
ili celi purpurnomrki, sa unutrašnje strane zelenkastobeli. Listići
perigona pri osnovi povezani, spoljašnji široko jajasti, kratko šiljati,
bočni unutrašnji kraći i uočljivo uži, linearno
lancetasti. Labelum trorežnjevit, skoro duplo duži od ostalih listića
perigona, dugačak do 2 cm, bočni režnjevi uzani, linearni, većinom
strče, na vrhu koso odsečeni do prošireni, pružaju se skoro
paralelno sa 2 režnjića srednjeg režnja; srednji režanj kupastog
ili srcastog oblika, sa 2 izdužena, odsečena do zaobljena,
većinom nazubljena do isečena režnjića, među kojima
se nalazi jedan mali zubac u vidu čekinje; labelum je obično
beličast, ređe ružičast, sa tamno crvenim tačkama i
pegama. Ostruga valjkasta, naniže upravljena, dugačka jedva kao
1/2 plodnika. Ginostemijum zatupast. Antera purpurna, polenova zrna
zelenkaste boje. Cveta u maju i junu.
Raste
u listopadnim šumama, duž oboda šuma i na livadama. Oprašuje
se
entomofilijom;
cvetovi ne proizvode nektar; oprašuju ih bumbari sistemom prevare vezane
za ishranu. Na listi je biljaka
zaštićenih kao prirodne retkosti u Srbiji.
|
|
|