|
|
Višegodišnja biljka. Gomolji loptasti do jajasti, korenovi končasti.
Stabljika visoka 30-60 cm, na poprečnom preseku okrugla, u gornjem delu
uglasta, obično jako ljubičasta, pokrivena listovima do vrha, pri osnovi
sa dugačkim, mrkim listovima sličnim rukavcu. Listovi linearno
lancetasti, na vrhu šiljati, strče uspravno, hrptenasti i užlebljeni, na
naličju sa istaknutim nervima, na licu tamno zeleni i sjajni, na naličju
plavičastozeleni, obično bez pega, jednobojni, široki do 1 cm. Cvast
klasolika, jajasta ili skoro valjkasta, ± rastresita i široka. Cvetovi
mnogobrojni, ljubičastopurpurnocrveni, dosta udaljeni od stabljike.
Brakteje lancetaste ili linearno lancetaste, na vrhu šiljate, obično po
malo purpurne, jednake ili duže od plodnika, sa 3-7 nerava koji mogu
biti mrežasto povezani. Plodnici izduženo linearni, spiralno uvijeni,
naročito duž uglova ljubičasto-purpurnocrveni. Listići perigona
slobodni, sa 3 nerva, spoljašnji izduženi, na vrhu zatupasti, jako
unazad povijeni, bočni unutrašnji kraći, uži, skoro eliptični, unapred
jedan ka drugom povijeni, zajedno sa srednjim spoljašnjim grade kacigu.
Labelum duž središnjeg dela beličast, poprskan tamno ljubičastim ili
purpurnocrvenim pegama ili linijama; bočni režnjevi prilično široki,
jajasti, na vrhu zaobljeni, prošireni, tek na početku precvetavanja
biljke ± unazad povijeni; srednji režanj po pravilu malo duži od bočnih,
ređe je iste dužine, obrnuto srcast ili ± četvrtast, ceo ili duboko
usečen i skoro dvorežnjevit. Ostruga nešto kraća od plodnika, valjkasta,
pri kraju malo sužena i ušiljena, nije kriva. Šupljina žiga malo šira ka
donjem delu. Cvast uzana, pošto su cvetovi dosta priljubljeni uz osovinu
cvasti. Kod var. elegans labelum je ceo ili
neznatno trorežnjevit, listovi su široki 1,5-4 cm a brakteje su duže od
plodnika. Cveta od maja do juna meseca.
Raste na
zabarenim livadama i obodima bara. Oprašuje se entomofilijom; cvetovi ne
proizvode nektar i oprašuju ih neiskusne radilice bumbara sistemom
prevare vezane za ishranu. S obzirom da nove radilice izlaze iz gnezda
sve vreme, prevara funkcioniše tokom celog perioda cvetanja, a ne samo u
prvim danima.
|
|
|