|
|
Višegodišnja
biljka. Rizom skoro vodoravan, kratak, prilično debeo, nalazi se
vrlo duboko u podlozi, u gornjem delu sa okcima, iz kojih će se
sledeće godine razviti cvetna stabljika. Korenovi mnogobrojni, do
10 mm debeli, iskrivljeni, mesnati, lomljivi, na vrhu često
deljeni. Stabljika snažna, visoka 20-50 (75) cm, uzduž fino
izbrazdana, narošito u donjem delu debela, čelično plave do
prljavoljubičaste boje, sa malobrojnim, mrkoljubičastim,
kratkim, sedećim, duž oboda talasastim, na vrhu šiljatim
listovima u vidu rukavca, sa pupoljcima u pazuhu. Cvast grozdasta, izdužena,
rastresita, sastavljena od 4-20 (nekad i više) ljubičastih
cvetova. Brakteje jajasto lancetaste, prljavo ljubičaste, u donjem
delu više zelenkaste, ± dugačke kao i cvetovi, gornje većinom
bez cvetova. Cvetovi jako otvoreni, spoljašnji listići perigona
jajasto lancetasti, srazmerno jednake dužine, dugački do 20 mm,
strše, svetlo ljubičasti, sa mrkim žilama i zelenkastobelim
srednjim nervom, srednji stoji uspravno, jako konkavan; bočni
unutrašnji ljubičasti, linearno lancetasti, uži i kraći od
spoljašnjih, šiljati. Labelum nejasno člankovit, bez ostruge dugačak
15-17 mm, bledo ljubičaste boje, na unutrašnjoj strani sa ljubičastim
žilicama; zadnji članak uzan, kratak, beličast, hrptenast, sa
konkavnom ivicom i ostrugom, prednji deo širi, jajast do izdužen,
intenzivno ljubičast, nedeljen, duž oboda talasasto izrezano
nazubljen, u sredini sa polumesečastom pegom oker boje i uzdužnim
ljubičastim linijama. Ostruga dugačka kao plodnik ili još duža,
naniže savijena, prljavo ljubičasta do skoro beličasta.
Ginostemijum veliki, usprava, žućkaste i bledoljubičaste
boje, obavijen srednjim spoljašnjim listićem perigona. Polinije
bez drške, po dve, nedeljene. Plodnik šestougaon, postepeno se u
donjem delu sužava u dršku, nije uzdužno spiralno uvijen. Šupljina
žiga široka, skoro ovalna. Cveta od maja do jula.
Raste
u proređenim hrastovo-grabovim šumama.
Oprašuje se entomofilijom;
cvetovi proizvode
nektar koji se nakuplja u ostruzi; oprašuju ih insekti prilikom
sakupljanja nektara.
Na
listi je biljaka zaštićenih kao prirodne retkosti u Srbiji.
|
|
|